Konflikt grupy krwi między płodem a ciężarną kobietą to poważna sprawa, ponieważ skutek takiej sytuacji może doprowadzić nawet do poronienia. Dziś na szczęście są to przypadki wyjątkowo sporadyczne, jednak problem ten nadal wprowadza wiele wątpliwości i niepokoju.
Co to jest konflikt serologiczny
Konflikt serologiczny w ciąży to różnica antygenowa, występująca w krwinkach nienarodzonego dziecka i jego matki. Jeśli płód ma krew Rh+, czyli posiada tzw. antygen D, natomiast u jego matki o krwi Rh- antygen ten nie występuje, wtedy właśnie pojawia się konflikt.
Ciało kobiety, w momencie styczności z owym antygenem, reaguje na jego obecność w swoim organizmie, jak na swego rodzaju alergen, a jej system odpornościowy przystępuje do szybkiej obrony. Polega ona na wydzielaniu przeciwciał oraz zaatakowaniu nimi i wyniszczaniu czynnika Rh, który znajduje się w erytrocytach.
Objawy konfliktu serologicznego
Zabijanie krwinek czerwonych dziecka może skończyć się dla niego bardzo niekorzystnie. Objawy konfliktu serologicznego to zatem głównie niedokrwistość i niedotlenienie, a później także powstawanie licznych obrzęków w różnych narządach i tkankach. Specjaliści mówią wówczas o chorobie hemolitycznej. Niekiedy konflikt grupy krwi powoduje podniesienie się bilirubiny w krwi i kończy się silną żółtaczką noworodka. Sporadyczne są dziś przypadki, gdy niezgodność antygenów doprowadziła do śmierci dziecka. Zwykle są to sytuacje, gdy konflikt serologiczny w ciąży nie był odpowiednio leczony.
Konflikt serologiczny w drugiej ciąży
Powszechnie mówi się, że konflikt serologiczny nie obejmuje pierwszej ciąży. Chodzi tu o fakt, że przeciwciała, czyli główny sprawca anomalii, zaczynają być wytwarzane w organizmie matki dopiero wtedy, gdy trafi do jej krwiobiegu krew jej dziecka. Taki moment zdarza się w znacznej większości przypadków dopiero przy porodzie, zatem nie ma opcji, by doszło do czegokolwiek złego. Przeciwciała oczywiście zaczną być produkowane, ale nie zdążą już nic zrobić i pierwsze dziecko jest bezpieczne.
Niestety, każde kolejne pochodzące od tej samej matki nie ma już tak łatwo, gdyż przeciwciała te pozostają w krwiobiegu kobiety. Dochodzi więc do tego, że konflikt serologiczny w ciąży drugiej lub każdej następnej uaktywnia się o wiele szybciej. Dzieje się tak dlatego, że obecne w ciele przeciwciała mogą przedostać się łatwo do płodu, przeniknąwszy przez łożysko.
Mimo to nie można z pełną gwarancją uznać, że pierwsza ciąża to w 100% brak ryzyka. Każde odstępstwo od normy, czyli poronienie, transfuzja krwi, ciąża pozamaciczna, operacje i zabiegi ginekologiczne, pojawienie się krwotoków, mogą być momentem połączenia krwi matki i dziecka, rozpoczynającym syntezę przeciwciał.
Leczenie konfliktu serologicznego
Jeszcze kilka lat temu konflikt serologiczny w ciąży wywoływał znacznie większe wątpliwości i obawy. Dziś medycyna rozwinięta jest na tyle, że dość dobrze funkcjonuje profilaktyka. Ciężarna już na samym początku badana jest pod kątem testu grup krwi i ewentualnie poziomu istniejących przeciwciał. Jeśli znajduje się w grupie ryzyka i lekarze podejrzewają, że może dojść do konfliktu serologicznego, kobieta stale jest kontrolowana, a w siódmym miesiącu ciąży dostaje naturalny preparat o 98% skuteczności, czyli immunoglobulinę anty-D.
Dzięki niemu dochodzi do zahamowania produkcji przeciwciał, przez co dziecko staje się bezpieczne. Następną dawkę podaje się po porodzie (maksymalnie w ciągu 72 godzin). To z kolei ma za zadanie zabezpieczyć następną ciążę przed skutkami konfliktu serologicznego. Ważne, by każda kobieta miała świadomość istnienia takich metod oraz faktu, że immunoglobulina anty-D jest od kilku miesięcy środkiem refundowanym.